Neuroplastyczność
TMS poprzez swoje działanie na komórki nerwowe wzmaga procesy neuroplastyczności czyli zdolności mózgu do tworzenia nowych połączeń między komórkami nerwowymi i regeneracji. Liczne dowody naukowe wskazują na szereg zmian neurofizjologicznych jakie następują w wyniku powtarzalnych stymulacji (rTMS, repetitive TMS). Należą do nich zmiany w lokalnej aktywności elektrycznej, wpływ na syntezę białek i ekspresję genów, zmiany strukturalne kory mózgowej i szlaków połączeń istoty białej. Wszystkie te procesy i zjawiska składają się na wysoką skuteczność terapeutyczną TMS.
W jakich wskazaniach metoda TMS wykazuje najwyższą skuteczność?
- zaburzenia depresyjne, także w okresie ciąży
- ból neuropatyczny
- ADHD
TMS w leczeniu zaburzeń depresyjnych
Klasyczny protokół leczniczy depresji opiera się na stymulacji powtarzalnej (rTMS) i składa się z serii od 20 do 30 zabiegów w trakcie kolejnych 4-6 tygodni; pojedynczy zabieg trwa 19 min lub 36 min i 30s. Alternatywnym protokołem jest Express TMS® oparty o stymulację iTBS (ang. intermittent theta burst stimulation), gdzie czas trwania zabiegu to tylko 3 min 9s.
W przypadku obu protokołów stymulowanym regionem mózgu jest grzbietowo-boczna kora przedczołowa będąca odpowiedzialna za funkcje poznawcze takie jak planowanie i podejmowanie decyzji oraz kontrolująca nastrój, a która w depresji wykazuje obniżoną aktywność, zaś celem stymulacji jest pobudzenie tego obszaru mózgu.
W przypadku zaburzeń depresyjnych szacuje się, że TMS efektywnie pomaga nawet 58% pacjentów, a u blisko 40% zmiana ta ma charakter długotrwały.
TMS cechuje się wysoką skutecznością w leczeniu depresji w czasie ciąży – nawet u 70% pacjentek uzyskuje się poprawę objawową i funkcjonalną, a u 30% pełną remisję.
W leczeniu zaburzeń depresyjnych w czasie ciąży stosujemy protokół Express TMS®. Obejmuje on 20 3-minutowych zabiegów stymulacji theta-burst (iTBS) grzbietowo-bocznej kory przedczołowej. Metoda ta jest bezpieczna zarówno dla kobiety jak i rozwijającego się płodu.
TMS w leczeniu bólu neuropatycznego
W leczeniu bólu neuropatycznego najczęściej wykorzystuje się protokół rTMS o działaniu pobudzającym a stymulację aplikuje się w rejon pierwotnej kory ruchowej. Czas pojedynczego zabiegu to kilka minut, rekomenduje się od 3 do 10 zabiegów.
Badania pokazują, że zastosowanie wysokoczęstotliwościowej powtarzalnej przezczaszkowej stymulacji magnetycznej w rejonie kory motorycznej po stronie przeciwległej do rejonu ciała w którym odczuwany jest ból pozwala całkowicie i trwale zlikwidować objawy nawet u 80% pacjentów.
Poprzez oddziaływanie na szlaki neuronalne łączące różne rejony układu nerwowego, m.in. wzgórze i rdzeń kręgowy, TMS wpływa na aktywność układów modulujących ból, które związane są z emocjami, uwagą i różnicowaniem bodźców czuciowych. Oddziałuje także na istotne w kontroli bólu układy neurotransmiterów, takich jak endogenne opioidy, glutaminian, GABA czy dopamina.
TMS w terapii ADHD
W sytuacji braku/niepełnej skuteczności, nietolerancji lub istnienia przeciwwskazań do stosowania farmakoterapii w ADHD, TMS jest alternatywną metodą leczenia. Metoda ta, w przeciwieństwie do farmakoterapii, może mieć długotrwałe efekty, ponieważ opiera się na wzmacnianiu neuroplastyczności w obrębie prawostronnej grzbietowo-bocznej i brzuszno-bocznej kory przedczołowej, której niedostateczną aktywność w ADHD wykazały funkcjonalne badania obrazowe mózgu. TMS umożliwia więc ingerencję w patofizjologiczne mechanizmy leżące u podłoża ADHD. Szczególnie dobre efekty terapeutyczne obserwuje się w zakresie poprawy funkcji wykonawczych i uwagi.
Jak wygląda terapia TMS?
Leczenie składa się z serii zabiegów trwających od kilku do kilkudziesięciu minut, w zależności od wskazania i zastosowanego protokołu.
W trakcie zabiegu, Pacjent siedzi wygodnie w fotelu, podczas gdy przyłożona do głowy cewka emituje impulsy elektromagnetyczne skierowane precyzyjnie w określony rejon mózgu.
Leczenie odbywa się w trybie ambulatoryjnym, bez konieczności podawania znieczulenia, hospitalizacji czy przebywania na zwolnieniu. Zabiegi w żaden sposób nie zaburzają życia codziennego.
Metoda charakteryzuje się nielicznymi i mało uciążliwymi skutkami ubocznymi, z których najczęstsze to niewielki dyskomfort odczuwany w miejscu stymulacji głowy (drażnienie/szczypanie) oraz przemijający ból głowy.
