Jakie są objawy PTSD?
PTSD może manifestować się na różne sposoby, ale najczęściej obejmuje cztery główne grupy objawów:
Natrętne wspomnienia: Osoby cierpiące na PTSD mogą doświadczać powtarzających się, niechcianych wspomnień traumatycznego wydarzenia. Często występują one w formie flashbacków, czyli retrospekcji, w których osoba czuje się, jakby ponownie przeżywała traumę. Mogą również pojawiać się koszmary nocne związane z traumą.
Unikanie: PTSD często wiąże się z unikaniem miejsc, ludzi lub sytuacji, które przypominają im o traumatycznym/-ch wydarzeniu/-ach. Unikanie może obejmować także próby „wymazania” wspomnień lub uczuć związanych z wydarzeniem.
Negatywne zmiany w myśleniu i reakcjach emocjonalnych: PTSD może objawiać się uczuciem „oderwania od rzeczywistości”, trudnościami w przeżywaniu pozytywnych emocji, a także negatywnymi myślami o sobie lub świecie. Mogą również występować problemy z pamięcią, szczególnie w odniesieniu do traumatycznego wydarzenia.
Nadmierna czujność (hiperreaktywność): Osoby z PTSD mogą być nadmiernie czujne, odczuwać stale podwyższony poziom napięcia, mieć trudności z zasypianiem i łatwo się irytować. Mogą także intensywnie reagować na neutralne dla innych bodźce, które przypominają im o traumie.
Leczenie PTSD
Leczenie PTSD jest skuteczne i obejmuje przede wszystkim psychoterapię, a w sytuacji nasilonych objawów lękowych czy depresyjnych, także farmakoterapię. Najczęściej stosowaną formą psychoterapii jest terapia poznawczo-behawioralna, w tym terapia przedłużonej ekspozycji oraz terapia odwrażliwiania i przetwarzania za pomocą ruchu gałek ocznych (EMDR). Te metody pomagają pacjentom zrozumieć i przetworzyć traumatyczne wspomnienia, zmniejszając ich wpływ na codzienne życie.
Czym jest cPTSD?
Złożony zespół stresu pourazowego (Complex Post-Traumatic Stress Disorder, cPTSD) jest formą PTSD, która rozwija się w wyniku długotrwałych lub wielokrotnych traumatycznych doświadczeń, takich jak przemoc fizyczna, psychiczna czy seksualna. CPTSD obejmuje objawy typowe dla PTSD, ale dodatkowo towarzyszą mu inne trudności:
- Problemy z regulacją emocji: Osoby z cPTSD mogą mieć trudności z kontrolowaniem swoich emocji, co może prowadzić do wybuchów złości, odczuwania silnego smutku czy chronicznego poczucia pustki.
- Negatywny obraz siebie: cPTSD często wiąże się z głębokim poczuciem wstydu, winy, nieadekwatności i niską samooceną
- Trudności w relacjach: Osoby z cPTSD mogą mieć problemy z zaufaniem innym, unikać bliskich relacji i czuć się osamotnione.
Leczenie cPTSD
Założenia leczenia cPTSD są podobne do leczenia PTSD, choć w przypadku cPTSD proces terapeutyczny jest zwykle dłuższy i może wymagać większej intensywności. Skuteczne są terapie skoncentrowane na traumie, które pomagają pacjentom przetwarzać utrwalone skutki psychiczne traumatycznych doświadczeń. Ważnym elementem terapii jest także rozwijanie zdolności regulacji emocji oraz budowanie adekwatnego obrazu siebie i wzmacnianie poczucia wartości. W niektórych przypadkach pomocne może być również wdrożenie farmakoterapii w celu złagodzenia towarzyszących objawów, np. depresyjnych, lękowych czy zaburzeń snu.
Terapia PTSD i cPTSD w KeyClinic
Nasi specjaliści mają doświadczenie w prowadzeniu terapii zaburzeń związanych z traumą. Ich strategie terapeutyczne koncentrują się m.in. na pomaganiu pacjentom w zrozumieniu i przeformułowywaniu negatywnych przekonań związanych z traumą, technikach regulacji emocji, poprawie zdolności do nawiązywania bezpiecznych relacji, a także praktyce mindfulness. Proces terapeutyczny prowadzi do zmniejszenia intensywności flashbacków i koszmarów oraz unikania sytuacji związanych z traumą, zwiększenia skuteczności w zarządzaniu swoimi reakcjami emocjonalnymi, redukcji nadmiernej czujności i poprawy zdolności do nawiązywania bliskich, satysfakcjonujących relacji. Indywidualnie dobrane podejście terapeutyczne, dostosowane do specyficznych objawów i trudności pacjenta, pozwala na efektywne leczenie i trwałą poprawę jakości życia.
