Przyczyny schizofrenii
Schizofrenia jest wieloczynnikowym zaburzeniem, którego przyczyny obejmują złożone interakcje między czynnikami genetycznymi, neurochemicznymi i środowiskowymi. Badania wskazują na kilka kluczowych czynników w rozwoju schizofrenii:
Czynniki genetyczne: Osoby, które mają bliskiego krewnego cierpiącego na schizofrenię, są bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia.
Czynniki neurobiologiczne:Nieprawidłowości w rozwoju mózgu, szczególnie w okresie prenatalnym, mogą prowadzić do nieprawidłowego funkcjonowania obwodów mózgowych w późniejszym życiu. Dysfunkcja ta obejmuje m.in. płaty czołowe i skroniowe. Schizofrenia wiąże się również z dysregulacją układów glutaminianergicznego i dopaminergicznego, co wpływa na przetwarzanie sygnałów w mózgu.
Stres i czynniki środowiskowe: Traumatyczne doświadczenia, stresujące wydarzenia życiowe, ekspozycja na pewne wirusy w okresie prenatalnym, używanie substancji psychoaktywnych mogą zwiększać ryzyko zachorowania.
Czynniki epigenetyczne: Interakcje między genami a środowiskiem mogą prowadzić do zmian w ekspresji genów, co może wpływać na ryzyko rozwoju schizofrenii.
Obraz kliniczny schizofrenii
Objawy schizofrenii powszechnie kojarzą się ze “słyszeniem głosów” i występowaniem urojeń. Są to tzw. “objawy pozytywne”, czyli symptomy typowe dla epizodu psychotycznego, jednak obraz kliniczny schizofrenii jest znacznie bardziej złożony. Rozpoznanie i skuteczne leczenie tego zaburzenia wymaga identyfikacji i rozumienia nie tylko objawów “pozytywnych”, ale też “negatywnych” oraz poznawczych, które często w znacznie większym stopniu oddziałują na funkcjonowanie pacjentów w perspektywie długoterminowej.
- Objawy pozytywne: Obejmują zjawiska dotyczące myślenia i spostrzegania, które są nadmiarowe lub zniekształcone: omamy (doznania zmysłowe powstające bez obecności bodźca np. omamy słuchowe), urojenia (np. pacjent wierzy, że jego myśli lub zachowania są kontrolowane przez zewnętrzne siły, takie jak obce byty, technologie czy inne osoby), dezorganizacja myślenia (nielogiczne myślenie, często prowadzące do dziwacznych, niespójnych wypowiedzi) i zachowania (np. pobudzenie czy znaczne ograniczenie aktywności ruchowej)
- Objawy negatywne: apatia, brak motywacji i chęci do działania, ograniczenie ekspresji emocji, bezczynność, wycofanie się z relacji społecznych, ograniczenie zainteresowań
- Objawy poznawcze: problemy z koncentracją uwagi, pamięcią, uczeniem się, planowaniem, podejmowaniem decyzji
Leczenie schizofrenii
Skuteczne leczenie schizofrenii wymaga kompleksowych oddziaływań, obejmujących zarówno farmakoterapię, jak i psychoterapię. Leki przeciwpsychotyczne są podstawą terapii, pomagając w kontrolowaniu zarówno objawów pozytywnych, jak i negatywnych oraz poznawczych. Psychoterapia, a w szczególności terapia poznawczo-behawioralna, wspiera pacjentów w radzeniu sobie z objawami, poprawie funkcjonowania społecznego i wzmocnieniu umiejętności radzenia sobie ze stresem. Ważnym elementem leczenia jest również wsparcie rodziny i edukacja, które pomagają w budowaniu stabilnego środowiska sprzyjającego zdrowieniu.
Leczenie schizofrenii wymaga współpracy zespołu specjalistów i w ten sposób jest ono prowadzone w KeyClinic. W zależności od stopnia nasilenia objawów obejmuje farmakoterapię, psychoterapię oraz psychoedukację i wsparcie rodzin.
